Nieuwsbrief februari 2020
Beste lezer,
In mijn eerste nieuwsbrief van 2020 informeer ik je graag over een opdracht voor een woningcorporatie om te komen tot een strategische visie op zorgvastgoed. Daarnaast geef ik een voorbeeld van het type vraagstukken dat binnenkomt bij het Ondersteuningsteam Wonen en Zorg (onderdeel van het programma Langer Thuis). Ook vertel ik wat meer over de start van de ouderenhub Prinsenland/Het Lage Land. En natuurlijk verschenen er weer diverse artikelen en rapportages waarvan ik denk dat ze ook voor jou interessant kunnen zijn.
Heb je vragen over opdrachten of artikelen of wil je ergens meer informatie over? Laat het mij weten.
Veel leesplezier!
Hartelijke groet,
Guido de Ruiter
Interviewreeks De droom van Guido de Ruiter
Hoe zien professionals en ervaringsdeskundigen de toekomst van de kwaliteit van wonen, leven en zorg voor kwetsbare mensen? Wat zijn hun dromen en ideeën voor verbeteringen? En wat kunnen we van elkaar leren om de kwaliteit van leven van mensen die het niet helemaal alleen redden, te verbeteren?
Om vanuit verschillende invalshoeken verhalen te horen start ik een interviewreeks. Iedere nieuwsbrief weer nieuwe inspiratie. Cindy van Venetiën, communicatieadviseur en tekstschrijver, neemt deze interviews af. Zelf doe ik de aftrap.
Guido, hoe kom je op het idee voor deze interviewreeks?
“Allereerst word ik blij van kennis delen. Want samen kom je immers verder en los je vraagstukken op. De dromen en visies van anderen geven inspiratie. In deze reeks richten we ons met name op mensen met een verstandelijke beperking en psychisch kwetsbare mensen. Er gaat op dit moment terecht veel aandacht uit naar ouderen, maar ook psychisch kwetsbare mensen vragen extra aandacht.”
Vertel eens wat meer over jouw eigen ervaringen
“Naast mijn werk op het terrein van wonen, welzijn en zorg, ben ik ook ervaringsdeskundige. Mijn zoon Ruben van 26 heeft complexe problematiek wat maakt dat hij 7×24 uur intensieve ondersteuning van een zorgorganisatie nodig heeft. Vanaf zijn 13e jaar kon hij helaas niet meer bij ons thuis wonen. Hij heeft op veel verschillende plekken bij verschillende zorgorganisaties gewoond en daar ondersteuning en begeleiding gehad. Het was een enorme zoektocht in het zorgsysteem om bij zijn mogelijkheden en behoeften een goede plek te vinden. Ruben wilde vooral heel graag een eigen plekje waar hij zich terug kon trekken, en geen kamer in een groepswoning. Hij wil leuk werk waar hij zich nuttig en gewaardeerd voelt. En lekker voetballen bij zijn gezellige vertrouwde club.”
Wat valt jou op in de ondersteuning?
“Wat mij in de zoektocht voor Ruben opviel, is dat zorginstellingen zó in hun eigen financieel gedreven zorgsysteem denken en organiseren. Het systeem staat centraal en de mens moet daarin passen. In plaats van dat de mens centraal staat en het systeem daaromheen organiseert! Dit maakt het bijna onmogelijk om hier iets fundamenteels in te veranderen. De dialoog hierover tussen ons als verwanten en de zorgorganisaties verloopt in de praktijk vaak stroef. Want tussen de systeemwereld en de leefwereld blijven grote verschillen zitten. De financiering geeft dus zo zijn beperkingen.”
“Ook worden de begeleiders veel te veel in het systeem ‘geduwd’, met weinig ruimte om echt individueel maatwerk te leveren, ook al willen zij dat vaak wel. Terwijl het erom gaat wat iemand echt nodig heeft. We moeten de omslag maken van ‘Waar past iemand in het systeem?’ naar ‘Welke aanpak en ondersteuning draagt bij aan een betere kwaliteit van leven?’.”
Wat is jouw droom, jouw visie op hoe het anders kan?
“Mijn droom is dat we uitgaan van de mens zelf. Met z’n eigen capaciteiten en ondersteuningsbehoefte. Wat heb jij als individu nodig om een zo optimaal mogelijk en gelukkig leven te hebben? Maatwerk en uitzondering zou de regel moeten zijn. Ook mensen die het wat moeilijker hebben, moeten zelf zoveel mogelijk eigen regie hebben over hoe ze hun leven inrichten. De hulpverlening moet daar faciliterend en ondersteunend aan zijn.”
“Mijn idee hiervoor? Zorg dat het individu echt centraal staat, en richt daar het zorgsysteem op in! Zowel qua organisatie als financiering. Organisatie overstijgende samenwerking, die nu door de wijze van financiering nauwelijks tot stand komt, is nodig om echt individueel maatwerk te kunnen leveren. Ondersteuning zou georganiseerd moeten worden rond de wensen van iemand. Het systeem zou een omslag moeten maken van ‘gefinancierd ondersteund’ naar ‘individueel ondersteund’. Want ieder leven is een uniek leven.”
Opdracht uitgelicht: strategische visie op zorgvastgoed
Woningcorporatie Woonvizier heeft een aanzienlijke portefeuille zorgvastgoed. De vraag aan mij was om te komen tot een gedegen visie en strategie, afwegingskader, scenario’s en keuzes op zorgvastgoed.
Aanpak en resultaat
Ik schreef de strategische notitie Zorgvastgoed, waarin een eigen afwegingskader voor het huidig, en eventueel toekomstig, zorgvastgoed is ontwikkeld. Dit afwegingskader bestaat uit acht indicatoren met eigen wegingsfactoren. Op basis hiervan kan Woonvizier haar strategische besluiten voor zorgvastgoed nemen. Daarnaast zorgden we voor een omschrijving van de visie en strategie, inclusief alternatieve scenario’s. Hiermee is de corporatie in control en kan van hieruit verder, zowel intern als met de externe toezichthouder en haar (zorg)partners.
Het resultaat van deze opdracht beoordeelde Woonvizier met een 9.
Andere opdrachten
Een overzicht van alle opdrachten waar ik op dit moment aan werk of aan gewerkt heb, vind je op mijn website.
Ondersteuningsteam Wonen en Zorg op stoom
Onderdeel van het landelijk programma Langer thuis is het Ondersteuningsteam Wonen en Zorg (OWZ). Het OWZ, waarover je meer informatie vindt in deze flyer, helpt gemeenten en woningcorporaties bij het in kaart brengen en uitwerken van de lokale vraagstukken op het gebied van wonen en zorg. Dit gebeurt door de inzet van experts als adviseur. Ik ben één van die experts.
Goed op stoom
Eind 2019 ging het ondersteuningsteam van start. Inmiddels komen we goed op stoom. Er komen vanuit gemeenten en woningcorporaties vragen binnen die allemaal gaan over het langer zelfstandig thuis laten wonen van senioren. Vaak over het verdelen van verantwoordelijkheden of ondersteuning bij het maken van prestatieafspraken. Ook lopen er een aantal oriëntatietrajecten waarbij we bekijken of, en zo ja hoe, wij inzet vanuit het ondersteuningsteam kunnen bieden. Zo’n oriëntatietraject is altijd kosteloos. Op de website van de RVO vind je nadere toelichting.
Het ministerie van VWS besteedt in haar brief van oktober 2019 aan de Tweede Kamer over Langer Thuis en Wonen in de zorg aandacht aan het Ondersteuningsteam Wonen en Zorg.
Voorbeeld vraagstuk: van seniorenwoningen tot hofjescomplex
Vanuit het ondersteuningsteam ben ik nu bij een vraagstuk betrokken om vanuit een woningcorporatie een complex van (grotendeels) seniorenwoningen om te vormen tot een hofjescomplex. Dit in samenwerking met meerdere wonen-zorg-welzijnspartijen. Daarbij is aandacht voor:
- Complexaanpak: de corporatie combineert de op de rol staande levensduur verlengende ingrepen, op woningniveau en op complexniveau.
- Verbinding met de buitenruimte (zowel binnen als buiten het hofje), zoals de verbinding met een nabij gelegen woonzorgcomplex.
- Mogelijkheden van uitwisseling van zorg en welzijnscomponent (zo benut de wijk de ontmoetingsruimte nog onvoldoende).
- Welzijn en welbevinden: hoe kunnen bewoners onderling langer en gelukkiger leven en wonen.
- Zorg: wat is er nodig en mogelijk om op complexniveau te komen tot betere en efficiëntere zorg.
- Financiering: kan financiering (vanuit onder andere Wmo en corporatie) op een slimme en innovatieve manier anders worden ingezet om de kwaliteit van leven te verbeteren en efficiënter met schaarse middelen (onder andere geld en menskracht) om te gaan.
Kortom, hier gaat het om het vraagstuk hoe de corporatie middels een pilot op complexniveau, kan komen tot een inclusieve wijk vanuit een integrale (wonen-woonomgeving-welbevinden-zorg) aanpak.
Inzet en werkwijze OWZ
Heb je een vraagstuk waarbij de inzet vanuit het ondersteuningsteam gewenst is? Neem dan gerust vrijblijvend contact op. Kijk voor meer informatie op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
Energieke start ouderenhub Prinsenland/Het Lage Land
In mijn vorige nieuwsbrief besteedde ik aandacht aan mijn opdracht bij de gemeente Rotterdam. In het programma Rotterdam, Ouder en Wijzer is een van de speerpunten dat we in een aantal gebieden in Rotterdam aan de slag gaan met zogenaamde ouderenhubs. Diverse partners moeten, rond één of meer centrale ouderenvoorzieningen, wonen, welzijn en zorg in een wijk beter organiseren. Het moeten plekken worden waar alles samen komt om langer thuis wonen mogelijk te maken. Voor dit project ben ik aangesteld als onafhankelijk procesmanager.
Energieke start
Inmiddels is een gezamenlijk document opgesteld over de doelstellingen van de ouderenhub en een handelingsperspectief. Ook hebben we al concrete stappen gezet:
- De ouderenzorgorganisaties gaan aan de slag om afspraken te maken over hoe zij hun inzet efficiënter kunnen organiseren in een aantal grote complexen in de wijken;
- De woningcorporaties gaan hun aanbod van combinaties van wonen en services op elkaar afstemmen en stellen ontmoetingsruimtes (opnieuw) open voor bewoners;
- Formele en informele welzijnsorganisaties werken aan een netwerk van ontmoetingspleinen en samen eten in de wijken;
- Er wordt bekeken hoe een tussenvoorziening (een voorziening tussen zelfstandig wonen en een verpleeghuis) opgestart kan worden;
- Er wordt een pilot gestart met een scootmobieldeelservice.
Meer informatie vind je op de website van de gemeente Rotterdam.
Spreker op events én op safari
De afgelopen maanden was ik een aantal keren actief als spreker en workshopleider:
Presentatie en safari tijdens congres Zorgsaam Wonen
Op 25 november vorig jaar organiseerde Zorgsaam Wonen een congres waar ik samen met Bob Janse, projectleider sociale innovatie van Laurens Wonen, een safari heb begeleid naar Samen & Anders. Ook verzorgde ik samen met Irene Wiezer, beleidsadviseur van de gemeente Rotterdam, een workshop over de ouderenhubs waarover ik je eerder in deze nieuwsbrief vertelde.
Innovatieprogramma Langer Thuis
Tijdens de workshopdag van Platform31 sprak ik op 21 januari voor het innovatieprogramma Langer Thuis in de inclusieve wijk over procesregie bij wijkgerichte samenwerking vanuit enkele praktijkervaringen.
Congres Thuis in de Wijk
Op 29 januari organiseerden Aedes, de ministeries van BZK en VWS en de VNG het congres Thuis in de wijk. Samen met Bob Janse van Laurens Wonen, verzorgde ik een workshop over Samen & Anders. Ik was, gedurende 5 jaar, innovatie-procesmanager van dit vernieuwende concept voor een leegkomend verzorgingshuis. Hier wordt gestreefd, op basis van de social enterprice gedachte, naar wonen op basis van wederkerigheid voor mensen die sociaal maatschappelijk en/of financieel kwetsbaar zijn. Dit in co-creatie met huurders, andere organisaties en de omgeving. Mijn werkzaamheden zijn toen afgerond met een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse van het concept en een magazine.
In the spotlight: José de Kuiper
In deze terugkerende rubriek geef ik iemand uit mijn netwerk de kans om zich aan een breder publiek voor te stellen en eventueel een nieuwe baan te vinden of nieuwe opdracht te krijgen. Wat krijg ik ervoor? Helemaal niets, behalve een goed gevoel! Deze keer stelt José de Kuiper, met wie ik al 5 jaar naar volle tevredenheid samenwerk, zich aan u voor.
Even voorstellen
Mijn naam is José de Kuiper en ik woon in het mooie stadje Gorinchem. Van kinds af aan was al duidelijk dat ik later ‘op kantoor’ zou gaan werken, net als mijn favoriete tante. In plaats van schooltje of winkeltje, speelde ik altijd kantoortje. Na de middelbare school volgde ik de opleiding directiesecretaresse bij Schoevers en ging daarna als junior-secretaresse aan de slag. Inmiddels ben ik een ervaren officemanager, directiesecretaresse en personal assistent. Sinds 2014 zet ik mijn kennis en vaardigheden in als zelfstandig ondernemer.
Ondersteuner in hart en nieren
Het ondersteunen van directie en management is iets waar ik mijn hand niet voor omdraai. Maar het meest blij word ik van een functie waar ik deze ondersteunende werkzaamheden kan combineren met allerlei andere facilitaire taken en werkzaamheden. Variërend van het beheer van het pand, personeelsadministratie en het bestellen van kantoorartikelen tot het beheer van het leasewagenpark en eenvoudig invoerwerk op de afdeling financiën. Graag ben ik ook die spin in het web die afdelingen en medewerkers met elkaar verbindt. Ik ben bekend met diverse softwarepakketten en systemen en vind het leuk om hierin bij te leren en mezelf te blijven ontwikkelen.
In mijn loopbaan werkte ik zowel bij grote multinationals als bij kleinere bedrijven. Wat mij wel erg aanspreekt bij een kleinere organisatie, is dat de functie van officemanager/ directiesecretaresse heel breed is. Dit omdat de organisatie simpelweg te klein is om allerlei specialisten in dienst te hebben.
Steentje bijdragen
In mijn vrije tijd ga ik graag met mijn rugzak op reis. En ik probeer mijn steentje bij te dragen aan het verbeteren van de leefomstandigheden van arme mensen. Ik heb vrijwilligerswerk gedaan in Guatemala, Costa Rica en Argentinië. Zoals Engelse les geven aan kinderen, het opzetten van een naaiproject voor moeders en het bereiden van voedzame maaltijden voor alleenstaande moeders met kinderen in een achterstandswijk.
Wil je meer over mij weten?
Kijk dan op mijn LinkedIn profiel. Of bel me gerust voor een afspraak op nummer 06-51829302. Goed om te weten: vanaf 23 maart ben ik beschikbaar voor 3 tot 4 dagen per week, voor een korte of langere periode.
Kennis delen
Hieronder staan meerdere interessante kennisitems. Heb je ook iets te delen? Laat het me weten en ik neem het graag in de volgende nieuwsbrief op.
Wanneer je denkt dat deze nieuwsbrief voor iemand anders interessant is, stuur deze dan vooral door!
Interessante links
VTW special Governance lokale netwerken
De Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) bracht ter gelegenheid van het ledencongres met als thema Governance van lokale netwerken een magazine uit dat ook in digitale vorm beschikbaar is. Dit actuele thema is vanuit diverse invalshoeken belicht, namelijk vanuit het bestuur en toezicht, maar ook vanuit de wetenschap en de praktijk.
Kamerbrief domeinoverstijgende samenwerking
In een brief van december 2019 informeert het ministerie van VWS de Tweede Kamer over het proces hoe om te gaan met niet-cliëntgebonden financiering in de Wet langdurige zorg (Wlz) en de inzet op de preventieve activiteiten vanuit de Wlz. Duidelijk is dat domeinoverstijgende samenwerking daarbij noodzakelijk is.
Ministerie van VWS neemt initiatief tot Zorg van Nu
Het ministerie van VWS vindt het belangrijk om e-health en innovaties in de zorg meer bekendheid te geven en nam daarom het initiatief tot Zorg van Nu. Op de website, via social media en met het informatieteam Zorg van Nu word je persoonlijk of digitaal geholpen bij vragen over zorg, gezondheid en ondersteuning of bij het helpen of verzorgen van een ander.
Rijksoverheid: € 340 miljoen voor programma Langer Thuis
Op de website van de Rijksoverheid lees je dat zij voor het programma Langer Thuis tot 2021 € 340 miljoen beschikbaar stelt. Hiermee wil zij ouderen helpen om in hun vertrouwde omgeving oud te worden met een goede kwaliteit van leven. Het ministerie van VWS werkte met andere organisaties uit de samenleving aan een plan van aanpak waar de maatregelen in worden beschreven.
Commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen
Het kabinet stelde in 2018 de commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen in met de opdracht advies uit te brengen over wat er nodig is om de zorg voor thuiswonende ouderen ook in de toekomst op peil te houden. In januari 2020 is het advies verschenen, bestaande uit 3 documenten die je op de website kunt downloaden.
Bouwen, digitaliseren, samenwerken!
In haar advies aan de minister van VWS schrijft de commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen dat het nú nodig is om te investeren in:
- geschikte woningen;
- digitalisering van dagelijks leven en zorg en
- in lokale en regionale samenwerking in zorg en ondersteuning.
Meer informatie vind je op de website van de Rijksoverheid.
Ook het Sociaal en Cultureel Planbureau ging in de literatuurstudie Zorgen voor thuiswonende ouderen na wat de aantallen en kenmerken van de huidige en toekomstige ouderen zijn. Een infographic licht de belangrijkste trends (tot 2030) in de zorg voor ouderen uit.
Prettig oud in eigen buurt
In twee gemeenten onderzochten de Erasmus School of Health Policy & Management en Movisie wat ouderen zelf vinden als het gaat om prettig oud worden in hun eigen buurt. Ze hebben vooral gekeken naar wensen die te maken hebben met hun sociale omgeving. De resultaten staan in de inspiratiebundel Prettig oud in eigen buurt.
Website Mijnkwaliteitvanleven.nl
Op de website Mijnkwaliteitvanleven.nl krijg je, als je daar behoefte aan hebt, na het invullen van online vragenlijsten handvatten aangereikt om zelf aan de slag te gaan met het verbeteren van je persoonlijke kwaliteit van leven. Jouw verhaal telt en door mee te doen draag je bij aan het verbeteren van de zorg.
Actuele inzichten in brandveiligheid in de zorg
De Brancheorganisaties Zorg (BoZ) en Brandweer Nederland vinden de omslag naar een risicogestuurde aanpak van brandveiligheid in de zorg noodzakelijk. Met het programma De Zorg Brandveilig stimuleren zij deze omslag. Op een gezamenlijke website zijn de meest actuele inzichten in brandveiligheid in de zorg verzameld.
Implementatie toegang tot de Wlz
Branchevereniging Valente besteedt op haar website aandacht aan de in 2019 ingevoerde wijziging in de Wet langdurige zorg (Wlz) waardoor mensen met een psychische stoornis toegang krijgen tot de Wlz-zorg. Om dit in de praktijk mogelijk te maken gaan alle betrokken partijen hier in 2020 met elkaar mee aan de slag.
Vernieuwing zorgvastgoed
De vernieuwing van zorgvastgoed drijft volgens de Financiële Zorgthermometer van de FIZI (de vereniging van financials in de zorg, en bureau Finance Ideas) steeds meer op alternatieve financiering, in plaats van op banken en zorgverzekeraars. Op de website van Skipr lees je hier meer over.